Elektronik Cihaz Sigortası
Elektronik Cihaz Sigortası Nedir?
Elektronik Cihaz
Elektronik cihazlar, günlük hayatın vazgeçilmez araçları haline gelmiştir. Ancak yüksek maliyetlerle satın alınan elektronik cihazların zarar görmesi veya arızalanması halinde; hem maddi kayıp, hem de işlevini görmeyen cihazların yarattığı çözümsüzlükler önemli sorunlara sebep olabilmektedir.
Bürolarda, işyerlerinde sıkça kullanılan bu cihazlar, teknik ve insan faktörlerinin neden olabileceği geniş bir risk yelpazesinin tehdidi altındadır. Kullanıcıların dikkatsizliği veya elektriksel bir düzensizlik, cihazlarınızın bozulmasına ya da bir daha kullanılmayacak derecede zarar görmesine neden olabilmektedir.
Bu sigorta ile münferit ünite veya muhtelif birimler hâlinde belirtilmiş olan elektronik makine, teçhizat veya bilgi işlem sistemlerinin deneme devresinden sonra normal çalışır hâlde iken veya aynı işyerinde temizleme, bakım revizyon ve yer değiştirme esnasında veya dururken, önceden bilinmeyen ani ve beklenmedik her türlü sebepten meydana gelen zararları teminat altına alınmaktadır.
Elektronik Cihaz Sigortasının Konusu
- Elektronik Cihaz Sigortasına konu olan kıymetler:
- Ofis Ekipmanları: Ofislerde kullanılan bilgisayarlar, orta boy ofis cihazları, eğitim cihazları, fotokopi makineleri vb.
- İletişim Ekipmanlar: Radyo ve TV stüdyoları ekipmanları, telefon santralleri, uydu istasyonları vb.
- Tıbbi Ekipmanlar: Röntgen cihazları, mamografi ve tomografi cihazları, elektro tıp cihazları (hasta izleme ve ultrason cihazları gibi), manyetik rezonanslar (MR), nükleer tıp cihazları (gama kamera, vb.), böbrek taşı kırma cihazları, görüntüleme cihazları vb.
- Grafik Endüstrisi Ekipmanları: Renk verici sistemler (kromograf vb.) , fotoğraf oluşturucu cihazlar (reprodüksiyon kameralar, film banyo makineleri, vb.), lazer baskı makineleri,
- Alarm Sistemleri, Test, Ölçüm ve Otomasyon Ekipmanları: X-Ray spektrometre, elektron mikroskopları gibi sinyal sistemleri, alarm sistemleri vb.
- Yardımcı Ekipmanlar: Havalandırma üniteleri, yedek güç üniteleri, kesintisiz güç kaynakları, harici kablolar, vb. şeklinde sayılabilmektedir.
Elektronik Cihaz Sigortası ile Verilen Teminatlar
Elektronik Cihaz Sigortası ile aşağıda yer alan teminatlar verilmektedir:
- a)İşletme personelinin veya üçüncü şahısların ihmali, kusuru, hatası, dikkatsizliği veya sabotajından,
- b) Sigortalı kıymetlerin bulunduğu mahallerde yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsten,
- c) Hatalı dizayn ve malzemeden,
- d)Kısa devre, yüksek voltaj ve endüksiyon akımının etkilerinden, cihaz gerilim altında iken, cihazın içerisinde farklı potansiyele sahip iki nokta arasında (bu iki nokta iki farklı devreye ait olabileceği gibi gerilim altındaki herhangi bir nokta ile topraklanmış gövde olabilir) işletme ve çevre şartlarına bağlı olarak gaz, sıvı veya katı yalıtkan ortam içinde oluşan iletim zinciri ve dışarıdan hava içinde deşarjla akımın akarak her iki noktayı eş potansiyelli hale getirmesi kısa devredir. Kısa devrenin oluşumunda, elektrik akımı normal akışının başka bir yolundan iki farklı potansiyeldeki noktayı birleştirmiştir. Bu farklı yol malzemenin özelliğini geçici veya kalıcı olarak yitirmesinden oluşmaktadır.
- Aniden Oluşan Kısa Devreler: Normal şartlar altında çalışma yapılırken veya gerilim altında beklemede iken farklı potansiyeldeki iki nokta arasında, akım akarak bu iki noktayı eş potansiyel haline getirmesidir.
- Zaman İçinde Oluşan Kısa Devreler: Bu bir önceki maddede açıklanan ve yalıtkan veya yalıtıcı madde üzerinde meydana gelen geçici özelliği yitirme yerine malzemenin kendi içinde meydana gelmektedir. Örneğin herhangi bir nedenle, malzemenin yorulması, kimyasal yapısının değişmesi, bozulması gibi nedenler iletkenin direncinin ve de sıcaklığının artmasına sebep olur. Bu da malzemenin özelliğini yitirmesini sağlayacaktır.
Elektrik Devrelerinin Kısa Devreye Karşı Korunması: Elektrik devrelerinin kısa devreye karşı korunması için eriyen telli sigortalar ve W otomatlar termik magnetik koruyucular kullanılır. Burada özellikle W otomatlar her zaman içinde hem akımın artması hem de ani artımlar da çalışırlar.
Yüksek Gerilim: Cihazın normal geriliminin üzerindeki gerilim değerlerine aşırı gerilim denir. Aşırı gerilim, cihaz veya makineye doğrudan şebekeden gelebileceği gibi, çevreden veya topraklama tesisinden de gelebilir. (Horda, 2010)
- Dağıtım sisteminde bir yükün kalkması,
- Dağıtım sistemine ait hava hatları civarına bir yıldırım düşmesi sonucu hat üzerinde yürüyen dalga teşkil etmesi,
- Kuruluş gücü küçük bir şebekeden beslenen ve bu güce göre oldukça büyük olan ve değişken akım çeken bir yükten dolayı şebeke geriliminde dalgalanmalar meydana gelir.
Aşırı Gerilimden Korunma
Herhangi bir nedenle oluşacak aşırı gerilim, aşağıdaki cihazlarla zararsız hale getirilebilir.
- Parafadurlar,
- Gerilim ayarlayıcıları,
- Kesintisiz güç kaynakları.
Endüksiyon Akımının Etkileri: Endüksiyon Akımını şöyle örnekleyelim. Birbirinden ayrı iki bobini yan yana koyalım ve birinden akım geçirelim ve bu akımı azaltıp çoğaltınca görülür ki ikinci bobin uçlarında bir gerilim oluşur. Burada herhangi bir elektriksel bağ olmadığı halde ikinci devrede bir gerilim meydana gelmesi indüklenmedendir.
- e) Yangın, yıldırım, her nevi infilak ve bunların sebebiyle yapılan söndürme, yıkma ve kurtarma işlemlerinden,
Yangın: Yangının sebep olabileceği hasarlar üç grupta toplanabilir:
- Doğrudan doğruya yangın etkisinde kalan cihazlar,
- Yangından dolayı yüksek ısı etkisinde kalan cihazlar,
- Söndürme nedeni ile sıkılan su ve daha sonra nem etkisinde kalan cihazlar.
Yıldırım: Bir elektronik cihaz veya makineye yıldırımın etkisi üç yönden olur.
- Şebekeden,
- Çevre birimleri veya haberleşme hatlarından,
- Topraklamadan.
- f) Kavrulma, kararma, duman ve isten,
- g)Deprem, hariç fırtına, sel, seylap, yer kayması, toprak çökmesi gibi tabii afetler,
- h)Su ve rutubet etkisi ve bunlardan doğan korozyon hasarlarından.
Sudan dolayı ıslanma, kurutma işlemi yapılsa bile cihazın bazı yerlerinde kalıcı bozukluklara dolayısıyla hasara sebep olur. Uzun süre nem etkisinde kalan cihaz, hele uzun süre çalıştırılmamış ise, bu durumda yukarıda açıklandığı üzere cihazın besleme hattından itibaren hemen her yerinde korozyondan dolayı hasar oluşabilir.
İstisna edilmeyen diğer hallerden doğan maddi ziya ve hasarların getirdiği tamirat masrafları ile ikame bedellerini temin eder.
Elektronik Cihaz Sigortasında Sigorta Bedeli
Elektronik Cihaz Sigortasında, sigorta bedeli, sigortalı elektronik cihazın yeniye ikamesi yoluyla olmaktadır. İkame bedeli, cihazın yeni değeri, gümrük vergileri, nakliye ve montaj masraflarının toplamından oluşmaktadır. Ayrıca bir makinenin bedelinin %40’ını aşan kısmı elektronik yoğunlukta ise, ilgili makineye elektronik cihaz teminatı vermek daha doğru olacaktır.
Elektronik Cihaz Sigortasında Sigorta Süresi
Elektronik Cihaz Sigortaları da genellikle diğer sigorta uygulamalarında olduğu gibi 1 yıllık yapılmaktadır. Ayrıca tarife fiyatları yıllık sigorta esasına göre tespit edilmektedir.
Elektronik Cihaz Sigortasında Fiyat ve Muafiyet
Elektronik Cihaz Sigortası kapsamında uygulanacak fiyatlar her bir cihaz için ayrı ayrı tespit edilmekte ve riskin durumu dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Elektronik Cihaz Sigortaları’ndaki muafiyet ise Makine Kırılması Sigortaları’nda olduğu gibi hasarın veya sigorta bedelinin üzerinden verilip beraberinde her bir hasarda uygulanacak minimum muafiyet miktarları da belirtilmektedir. Muafiyet oranı sigortacı tarafından riskin durumuna göre tespit edilmektedir. Muafiyet ile fiyat ters orantılıdır.